24 Ocak Pazartesi Paylaşımı “Yarıyıl Tatili”

Yarıyıl Tatili

2021-2022 eğitim öğretim yılının ilk yarısı tamamlanıyor ve on beş günlük yarıyıl tatili başlıyor. Covid-19 Pandemisi ve aşı süreçleri sonrasında bu eğitim öğretim dönemini çoğunlukla yüz yüze geçirdik. Öğrencilerin okula uyumu ve yüz yüze eğitime tam zamanlı dönüşe alışma süreci bu dönem itibariyle tamamlanmış oldu. Bu süreç tamamlanırken öğrencilerimizin zorlandığı zamanlar oldu. Tüm öğrencilerimizin böyle bir dönemden sonra bu tatille dinlenmeye ve öğrenmeye ihtiyacı var. Ayrıca bu dönem sonunda bir de karne alacaklar. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Birimi olarak hem bu karne ile ilgili çocuğunuza yaklaşım konusunda bilgi vermek hem de yarıyıl tatilini nasıl değerlendireceğiniz konusunda bir yazı hazırladık. Keyifli okumalar dileriz.

Karne ile İlgili Çocuğuma Nasıl Yaklaşmalıyım?

Karne deyince aklınıza ilk ne geliyor? Bir tanım bir anı ya da bir duygu… Geleneksel eğitim söz konusu olduğunda karne çocuğun başarılarını ve hatta ne yazık ki daha çok başarısızlıklarını ön plana çıkaran bir belge niteliğinde algılanmaktaydı. Karneye bu bakış açısı kişileri sürece odaklanmaktan yoksun bırakarak yalnızca sonuca odaklamaktadır. Nicel veriler elbette ki önemlidir ancak süreçten bağımsız tutulamaz. Bu nedenle değişen ve gelişen eğitim düzeninde karneye bakış açımızı yeniden gözden geçirmek yararlı olacaktır.

Çocuklarımızın çeşitli ölçme değerlendirme metotlarıyla öğretmenleri tarafından yılda iki kez hazırlanan bu belgenin amacı çocuğun yeterliliklerini değerlendirmektir. Gelişim dönemine uygun bir biçimde planlanan müfredatta çocuktan beklenen bilgi ve beceri edinimi ne düzeyde yapabildiğini görmek, desteklenmesi gereken alanları fark etmek ve yapılabilecekler üzerine düşünmek amaçlanır. Karne hem okula hem aileye hem de çocuğa gelişim için yeni sorumluluklar vererek çocuğun gelişimi üzerine bir eylem planı hazırlanmasına fırsat verir.

Çocuklarınızın bu karneleri almak için gösterdiği çabayı fark edin ve dillendirin. Ancak burada sınır oldukça önemlidir. Gururlanın, gururlandırın ancak abartmayın. Karnesi hakkında onun da görüşlerini sorabilir, duygusunu öğrenmek için alan tanıyabilirsiniz. Böylece kendini değerlendirme, kendi hakkında bilgi sahibi olma fırsatı verirken siz de çocuğunuzun bakış açısını görmüş olursunuz. Karnede geliştirilmesi gereken noktalara geçmeden önce olumlu yönlerden konuşmaya başlamak çocuğun suçlandığı hissini ortadan kaldıracağı için savunmaya geçerek iletişim engeli koymasının önüne geçer. Geliştirmesi gereken sorumluluklarını konuşurken yargılamayan ve kıyaslamayan bir dil kullanımı çocuğu güç duygulardan korurken aynı zamanda yol gösterisi bir model de sunacaktır.

Tatilde Çocuğa Ders Çalıştırmalı mıyım? Eğer Çalışacaksa Bunun Dozu Ne Olmalıdır?

Tatil süresi çocuk için belli bir dinlenme, tekrar enerji toplama, başka alanlara yöneltilerek ders stresinden uzaklaştırma amacıyla değerlendirilmeli. Böyle olduğu zaman yeni döneme başlayan çocuk daha enerjik daha istekli olabilir. Amaç tatil süresince stresli ders ve sınav ortamından uzaklaşıp dinlenme, gerekli enerjiyi toplama olmalıdır.

Çocuğu fazla sıkmak ve hak ettiği bir tatili görmezlikten gelmek yanlış bir davranıştır. Ama onu fazla serbest bırakıp tembelliğe de alıştırmamak gerekir. Başarısız dersleriyle ilgili sıkıcı olmayan bir çalışma programını uygulayabilirsiniz.

Tatilde Uygulanabilecek Program Örneği;

Konu tekrarı yapmak: İnsan öğrendiklerinin yüzde 75’ini bir hafta içerisinde, yüzde 66’sını bir gün içerisinde, yüzde 54’ünü de bir saat içerisinde unutur. Unutmayı önlemenin en iyi yolu tekrar yapmaktır. Özellikle geçmiş konulardan çok fazla hatası çıkan öğrenciler genel tekrara ağırlık vermelidir.

Eksik kalan konuları tamamlamak: Konu eksiği fazla olan, konuları sınava kadar yetiştirememe korkusu yaşayan öğrenciler, tatilde önceliği eksik konularını tamamlamaya ayırmalı. Çünkü eksik bilgilerin üzerine yapılan öğrenme verimli sonuçlar vermez, yeni bilgilerin tam ve bilinçli olarak öğrenilmesini engeller.

Çalışılmış olunmasına rağmen zayıf hissedilen derslere ya da konulara yoğunlaşmak: Örneğin öğrencinin matematikten çok fazla eksiği varsa, öğrenci tatil döneminde bu derslere daha fazla vakit ayırarak bu zayıflığını gidermeli.

Yeni konular çalışmak: Konu eksiği olmayan ve çalıştığı konulardan çok az soru kaçıran öğrenciler, yeni konulara çalışabilirler.

İYİ BİR TATİL PLANI…

Aile ile birlikte geçirilen tatil, yılın en güzel zamanına dönüşebilir.

Tatiller öğrenciler için dinlenmek, eğlenmek, aileleriyle birlikte olmak için uygun zamanlardır. Tatillerin içeriği, ebeveyn ve çocuk ile birlikte planlanıp;  dinlenme, ebeveyn ve çocuk birlikteliğini etkileşimini arttırma, ilgi ve hobileri geliştirme, okulda öğrenilen bilgi ve becerileri pekiştirme için kullanılan uygun zaman dilimleri haline getirilebilmelidir.

• Tatil Programını Çocuklar Kendileri Yapabilirler mi?

Hangi yaşta olursa olsun onların fikri alınmalı, onların seçimine değer verilmeli. Ailenin şartlarına göre uyarlama yapılabilir ama tatil süresince çocukların hiç yapmak istemedikleri şeylere zorlanması doğru değildir.

• Hep Birlikte Oyun Akşamları Düzenleyebilirsiniz.

Hikâye tamamlama: Herkesin katılacağı bir hikâye oluşturun. İlk olarak biri “Ormanda akşam olmak üzereydi, geceyi geçirmek için güvenli bir yer bulmaları gerekiyordu.” gibi cümle ile hikâyeyi başlatır sonra herkes sırayla birkaç cümle ekleyerek hikâyeyi devam ettirir. Önceki cümlelere dikkat edilerek hikâye devam ettirilir. Aileden biri hikâye yazıcı olabilir ve anlatım bitince tüm aile baştan hikâyeyi okuyarak keyifli bir zaman geçirebilir.

Evde define avı: Evde düzenlenecek bir define avı herkesin ilgisi çekecektir. Evin bir yerine bir define sandığı (içinde çikolatalar olan bir sepet ya da ailece izleyeceğiniz bir film) saklayın. Çocukların bu define sandığına ulaşmasını sağlayacak ipuçlarını evin çeşitli köşelerine yerleştirin. Her ipucu notu bir sonraki ipucuna nasıl gidileceğini anlatır ve en sonunda ipuçlarını doğru çözen, defineye ulaşır.

Görsel hafıza oyunu: Bir tepsiye evde bulunan küçük eşyalardan (toka, bozuk para, tırnak makası, saç fırçası, cüzdan vb.) beş tane nesneyi toparlayın. Herkesin bunlara dikkatle bakmasını sağladıktan sonra tepsinin üstünü bir örtü ile kapatın ve herkesin aklında kalanları kâğıda yazmasını isteyin. Listesinde en çok doğru olan oyunun galibi olacaktır. Bu oyunu dokun-hisset-tahmin et olarak da oynayabilirsiniz. Bu kez nesneleri bir torba ya da kutuya koyun, oyuncular ellerini kutuya sokup dokunarak nesnenin ne olduğunu tahmin etmeye çalışsın.

Ava çıkalım: Bu oyunda aile üyelerinden biri evde bulunabilecek bir ya da birkaç nesne ister, diğer oyuncular ev içinde ava çıkarak istenilenleri bulmaya çalışır, en çabuk ve istenileni tam olarak getiren puan kazanır. Örneğin “Banyoda bulunan sarı bir şey, bir elma, bir de tenis topu avına çıkalım. ”

Kelimeyi tahmin et: Aile üyelerinden biri sözlükten bir kelime (günlük hayatta çok sık kullanılmayan) seçip okur. Diğer aile üyeleri bu kelimenin ne anlama geldiği ile ilgili tahminlerini kâğıda yazar. Sonra herkes tahminlerini paylaşır ve kelimenin gerçek anlamı ile bu tahminler karşılaştırılır.

Aile albümü: Eğer aile fotoğraflarınız bir albümde düzenli olarak durmuyorsa ya da tekrar düzenlenilmesi gerekiyorsa bunu ailece yapmak eğlenceli olabilir. Fotoğraflardaki aile üyeleri hakkında sohbet etmek (kim kimdir?), fotoğrafları kronolojik sıraya dizmek, ailece eski günleri hatırlamak sizin için de anlamlı olacaktır.

Tatil anı defteri: Çocuklar ile birlikte gittiğiniz tatiller ile ilgili anılarınızı topladığınız anı defterleri oluşturabilirsiniz. Çocuğunuzun tatilde çekilen fotoğrafları, gittiğiniz yerden aldığınız kartpostalları yapıştırıp, başınıza gelen ilginç olayları yazı ya da resim ile deftere geçirmesine yardım edebilirsiniz.

• Evde Yapılabilecek Bazı Etkinlikler

Yemek pişirmek: Yemek hazırlığı hem çocuğunuzla keyifli zaman geçirdiğiniz hem de yeni bilgi ve becerilerin öğrenildiği bir etkinliğe dönüşebilir.

Alışveriş oyunu: Evde çocuğunuzla birlikte marketlerin alışveriş kataloglarını kullanarak alışveriş oyunu oynamak para kavramının öğrenilmesinde yardımcı olur. Evdeki pratiklerden sonra oyunu markete gidip gerçek hayata geçirebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun basit matematik hesapları yapmasına, para kavramını öğrenmesine, bilinçli tüketim hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olabilirsiniz.

Birlikte çalışmak: Ailece yapılacak işlerin bir listesini çıkarıp o günün projesini seçin; “dolapların düzenlenmesi, eski eşyaların ayrılması” gibi. İşin nasıl yapılacağını birlikte adım adım planlayın. İşleri planlamak ve sorumluluğu paylaşmak çocuğun bu becerileri günlük hayatında kullanmasına yardımcı olacaktır.

Akşam yemeği sohbetleri: Akşam yemeklerini, sohbet etmek, günün olaylarını paylaşmak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz. O gün işte yaptıklarınızı, sizi mutlu eden ya da kızdıran olayları anlatarak çocuğunuza model olabilirsiniz. Bu sayede çocuklar hem başlarından geçen bir olayı sıralı olarak anlatabilme hem de duygularını ifade edebilme becerilerini geliştirme imkânı bulur.

• Kitap Okuması İçin Çocuğunuzu Teşvik Edin

Ev ortamı ailenin okumaya verdiği değeri yansıtmalıdır. Bunu sağlamak için evde bütün aile üyelerinin ilgisini çekecek okuma materyalleri bulundurulmalıdır. Günlük bir gazeteye, hem çocuklar hem de yetişkinler için basılan dergilere abone olmak, kitap kulüplerine üye olmak,  arkadaş ve akrabalarla kitap değiş tokuş yapmak gibi yaklaşımlar okuma materyallerinin zenginleştirilmesi için önemlidir..

• Tatil Boyunca Devamlı Zamanını Ev Dışında Geçirmek İsteyen Çocuklar İçin Ne Yapılabilir?

Özellikle ergenlik döneminde yalnız eve kapanmanın tam tersine vaktini sürekli dışarıda, arkadaşları ile geçirme davranışı da sık görülür. Sosyal ilişkiler yönünden ergenin iyi olduğuna işaret etse de, ergenlik çağında risk alıcı davranışlar artış gösterdiğinden, olumlu ya da olumsuz arkadaş etkilerinin arttığı bir dönem olduğundan dikkatli olmak gerekir. Eve geliş saati gibi belli sınırların konması, arkadaşlarının kimler olduğuna dikkat edilmesi, katılmak istediği aktivitelere belli bir gözlem ve denetimle izin verilmesi faydalı olacaktır.

• İnternet ve Televizyon
• Çocukların zarar verici yayınlar ile vakit geçirmesi sınırlandırılmalı; izleyeceği ve ilgileneceği ürünlerin seçimi anne ve baba kontrolünde yapılmalı.
• Bilgisayar ve televizyon başında geçirilecek zaman toplam 2-3 saati geçmemelidir.
• Çocuklarının özgüvenlerinin gelişmesini isteyen anne-babalar onlardan bilgisayarı, program ve oyunları açıklamalarını isteyebilirler. Anne babasından daha çok bildiğini düşünmek çocuğun üzerinde olağanüstü etki yaratabilir!
• Ana babanın bilgisayar dünyası üzerindeki hâkimiyeti artarsa, çocuklarla birlikte oyun oynayabilirler. Program ve oyunların içeriklerini denetleyebilirler. Onları eğitimsel değerler içeren oyunlara yönlendirebilirler. Bilgisayar oyunlarının seçiminde çocuğa yardımcı olarak yaş ve gelişimine uygun, şiddet içermeyen programlar alabilirler.

Kaynaklar:

• rehberliksitesi.com
• Çocuk ve Aile Dergisi, Temmuz-Ağustos 2004
• Çocuk Psikolojisi, Atalay Yörükoğlu